Samenvatting
De Catshuisregeling houdt in dat alle gedupeerde ouders die ten onrechte beschuldigd werden van fraude met kinderopvangtoeslagen zo snel mogelijk € 30.000 compensatie ontvangen. Om te voorkomen dat schuldeisers hun verhaalsrechten uitoefenen vlak vóór de uitbetaling is op 11 februari 2021 een afkoelingsperiode ingesteld. De gemeente Rotterdam heeft ervoor gekozen schulden van gedupeerden versneld af te lossen. Over deze en andere ontwikkelingen rond de problemen met de kinderopvangtoeslagen worden webinars gehouden.
Volledige tekst
Catshuisregeling
De Catshuisregeling van december 2020 houdt in dat alle gedupeerde ouders van ten onrechte teruggevorderde kinderopvangtoeslagen in verband met vermoedens van fraude, zo snel mogelijk, na een lichte toets, € 30.000 ontvangen. De doelstelling van de Catshuisregeling is dus het snel brengen van genoegdoening aan de gedupeerde ouders. Ouders die zich vóór 15 februari 2021 hadden aangemeld, zouden dat bedrag vóór 1 mei 2021 ontvangen. Ouders die zich na 15 februari 2021 hebben aangemeld, krijgen dat bedrag binnen zes maanden na aanmelding. Voorwaarde is dat de kinderopvangtoeslag tussen 2005 en 2019 ten onrechte is stopgezet of dat ouders ten onrechte kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen of geen persoonlijke betalingsregeling kregen. In alle drie de gevallen moet het om een bedrag van ten minste € 1500 gaan.
Lichte toets
De eerste stap van de lichte toets door de Herstelorganisatie Toeslagen vindt geautomatiseerd plaats aan de hand van data-analyse. Indien nodig, dan volgt er een aanvullende handmatige toets. Indien daaruit blijkt dat er geen reden is om € 30.000 uit te betalen dan voert een tweede medewerker de handmatige toets uit. Als er daarna nog steeds twijfel bestaat dan wordt de ouder gebeld om te kijken of er nieuwe relevante informatie is.
Moratorium Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir)
Een moratorium is een afkoelingsperiode. Tijdens deze pauzeknop kunnen schuldeisers zich niet verhalen op alle goederen, waaronder financiële middelen, van de gedupeerde ouder en de (toeslag)partner. Schuldeisers kunnen hun verhaalsrechten dus niet vlak vóór de uitbetaling van de compensatie uitoefenen. Het amendement voor het moratorium is bij de behandeling van de Incidentele suppletoire begroting inzake Herstel Toeslagen op 11 februari 2021 met algemene stemmen in de Tweede Kamer aangenomen. De Eerste Kamer heeft het voorstel op 2 maart 2021 met algemene stemmen aangenomen. Het moratorium is opgenomen in artikel 49i van de Awir en geldt alleen voor vorderingen die zijn ontstaan vóór 12 februari 2021. De pauzeknop is ook bedoeld om rust en ruimte te creëren voor een goede afwikkeling van de schulden.
Hoeveel ouders gecompenseerd?
Er zijn 25.946 ouders die zich vóór 15 februari 2021 hebben aangemeld. 15.465 van deze ouders hebben recht op de Catshuisregeling. 11.143 ouders hebben de compensatie van € 30.000 vóór 1 mei 2021 ontvangen. Ouders van wie de compensatie is afgewezen, kunnen in bezwaar en daarna eventueel in beroep gaan. Onder de ouders die recht hebben op de compensatie maar deze nog niet hebben ontvangen, vallen onder andere ouders die een verkeerde beoordeling hebben gehad. Zij zijn opnieuw getoetst en hebben bij recht op compensatie deze op 12 mei jl. ontvangen. Daarnaast hebben de ouders die niet telefonisch bereikbaar waren om het nieuws van de uitbetaling meegedeeld te krijgen, een sms ontvangen met het verzoek contact op te nemen met de Belastingdienst. Ook ouders van wie de bewindvoerders niet bereikbaar waren en ouders die verzocht hebben te wachten met uitbetalen, zijn nog niet uitbetaald.
Na Catshuisregeling integrale beoordeling
Ouders die menen recht te hebben op een hoger bedrag dan € 30.000 komen in het traject van een integrale beoordeling door de Herstelorganisatie Toeslagen. Zij kunnen tot 1 januari 2024 aangeven dat zij dit traject in willen gaan. Tijdens dit traject vindt een uitgebreid individueel onderzoek plaats waarbij samen met de ouder nader onderzocht wordt wat er mis is gegaan en waar een ouder recht op heeft. Dat kan tot nieuwe inzichten en een hogere compensatie leiden.
Na integrale beoordeling Commissie Werkelijke Schade (CWS)
Als de gedupeerde van mening is dat, na de beschikking op basis van de integrale beoordeling, het hogere bedrag ook niet voldoende compenseert bijvoorbeeld in verband met kosten voor psychische hulp, dan is een aanvraag bij de CWS mogelijk. De CWS is ingesteld door de staatssecretaris van Financiën en is onafhankelijk van de Belastingdienst. De leden van de commissie zijn ervaren in rechtspraak, rechtswetenschap en bestuur. Ouders moeten hier aannemelijk maken wat hun schade is. Hun verzoeken betreffen materiële schade, wel boven € 5000, en immateriële schade. Kosten voor rechtsbijstand tijdens dit traject worden (deels) vergoed. Na het eventueel horen van de gedupeerde ouder brengt de CWS een advies uit aan de Herstelorganisatie Toeslagen die een besluit neemt waartegen bezwaar en eventueel beroep mogelijk is.
Kritiek Catshuisregeling
Eén van de kritiekpunten op de Catshuisregeling is dat het nog maar de vraag is of de doelstelling, het snel brengen van genoegdoening aan de getroffen ouders, behaald zal worden. Ook ontbreken harde beslissingscriteria. Een ander punt van kritiek is dat de uitvoering door de Belastingdienst zelf plaatsvindt. Om meer recht te doen aan de behoeften van de gedupeerden en hun vertrouwen weer langzaam terug te krijgen, zou een organisatie op afstand van de Belastingdienst, een zelfstandig bestuursorgaan, een mogelijkheid zijn. Zo is de afhandeling van de schade als gevolg van de aardbevingen in Groningen, overgelaten aan het Instituut Mijnbouwschade Groningen dat op afstand is gezet van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Aflossing schulden Rotterdamse gedupeerden
Rotterdam lost de gemeentelijke schulden van gedupeerden vanaf de week van 7 mei 2021 versneld af. Van de lopende trajecten krijgen schuldeisers direct het bedrag uitgekeerd waarmee ze eerder akkoord zijn gegaan. De gedupeerden krijgen dan eerder betaalde termijnbedragen teruggestort en het traject wordt binnen enkele dagen afgesloten. Zij hebben dan geen schulden meer en kunnen een nieuwe start maken met de € 30.000 compensatie. Rotterdam kiest er hiermee voor afspraken bij het Rijk niet af te wachten. Het betrof op dat moment vijftig mensen, aangemerkt als gedupeerden door de Belastingdienst, met een schuldentraject bij de gemeente in de vorm van een saneringskrediet, een sociaal krediet of een schuldbemiddelingstraject bij de gemeentelijk kredietbank. De aflossing geldt niet voor mensen in een wettelijk saneringstraject (WNSP) of een faillissement. Voor hen wordt door het Rijk gewerkt aan een oplossing.
Webinars
Sinds 30 maart 2020 worden gedupeerde ouders in webinars bijgepraat over de laatste ontwikkelingen. De ouders kunnen tevoren vragen indienen en ook tijdens de webinars vragen stellen. De webinars zijn door iedereen te volgen en terug te kijken. De eerstvolgende webinar vindt plaats op 19 mei 2021 van 18:30 tot 20:00 uur. Het thema is ‘schulden’. Aanwezig is onder meer de staatssecretaris van Financiën.
Bronnen
https://services.belastingdienst.nl/toeslagen-herstel/catshuisregeling-kinderopvangtoeslag/
https://wetten.overheid.nl/BWBR0018472/2021-03-10#Hoofdstuk5
https://services.belastingdienst.nl/toeslagen-herstel/commissie_werkelijke_schade/
https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35704_incidentele_suppletoire
https://www.rotterdam.nl/nieuws/toeslagenaffaire/
https://vng.nl/artikelen/vraag-en-antwoorden-amendement-loddersvan-weyenberg-moratorium-en-bkr
Babsrecht 