Samenvatting
Pulsvisserij maakt gebruik van de pulskor. Vissen schrikken van de stroomschokjes en worden uit de zandbodem de sleepnetten ingelokt. Per 1 juli 2021 komt er een algeheel verbod op pulsvisserij. Nederland is het hier niet mee eens en zet nieuw wetenschappelijk onderzoek op de agenda van de Europese Commissie (EC). Pulsvisserij blijkt minder schadelijk te zijn voor ecosystemen en het milieu dan traditionele visserij. Bij een ernstige inbreuk op het gemeenschappelijk visserijbeleid van de Europese Unie (GVB) wordt een puntensysteem gehanteerd. Grietje B.V. (Grietje) heeft voor haar vaartuig een visvergunning en toestemming voor pulsvisserij. Grietje krijgt twaalf punten toegewezen vanwege binnenkuilen. Binnenkuilen verkleinen de mazen van een visnet en zijn verboden. Bovendien wordt de pulstoestemming geschorst voor de duur van zes maanden. Deze schorsing blijkt echter niet op een wettelijke bevoegdheid te rusten.
Volledige tekst
Wat is pulsvisserij?
Bij de traditionele manier van vissen op garnaal of platvis zoals tong slepen zware kettingen over de bodem en ploegen deze als het ware om. De vissen schrikken hiervan en zwemmen de netten in. Veel vissers hebben de zware kettingen vervangen door veel lichtere kabels. Deze kabels geven stroomschokjes via de pulskor. De vissen schrikken van de pulsen van de elektrische stroom en worden zo uit de zandbodem de sleepnetten ingelokt.
Nederland over pulsverbod
De International Council for the Exploration of the Sea (ICES) bevestigt in mei 2020 de resultaten uit eerder onderzoek dat de pulskor minder impact op het milieu heeft dan de traditonele manier van vissen. In het nieuwste advies van de ICES is ook dieper onderzoek gedaan naar de pulsblootstelling op vissen en ongewervelde zeedieren, de gevolgen van pulsvisserij op de geochemische processen in de zeebodem voor populaties en ecosysteem. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ziet dit als een goede ontwikkeling. Het Europees Parlement heeft in april 2019 besloten dat het definitief verbod op pulsvissen ingaat op 1 juli 2021. Het pulsverbod is vastgelegd in de verordening Technische Maatregelen voor de Visserij. De minister benadrukt bij de EC het ICES-advies te betrekken in de voortgangsrapportage. In november 2020 zegt de EC toe dat de pulsvisserij bij de wegens Covid-19 uitgestelde evaluatie opnieuw bekeken wordt. Daarnaast loopt de procedure bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU). Nederland wil het pulsverbod nietig laten verklaren. De minister brengt het ICES-advies ook onder de aandacht van het HvJ EU.
Binnenkuil verbod
Een binnenkuil is een net dat de mazen van het oorspronkelijk net kan versperren of kleiner maken. Op grond van artikel 16 van Verordening 850/98 is dit verboden. Vissen met verboden vistuig wordt gezien als een ernstige inbreuk op het GVB.
Controleverordening: puntensysteem en schorsing
Artikel 92 van de Controleverordening 1224/2009 bepaalt dat er bij een ernstige inbreuk op de regels van het GVB een passend aantal punten aan de houder van de visvergunning gegeven wordt. Als het vaartuig na de inbreuk van eigenaar verandert, worden de gegeven punten overdragen op de toekomstige houder van de visvergunning voor dat vaartuig. Bij het bereiken of overschrijden van een totaal aantal punten wordt de visvergunning automatisch geschorst voor ten minste twee maanden. Bij een tweede schorsing is de periode ten minste vier maanden. Bij een derde schorsing is de periode acht maanden en bij een vierde schorsing één jaar. Bij een vijfde schorsing wordt de visvergunning definitief ingetrokken. Als er binnen drie jaar na de laatste ernstige inbreuk geen nieuwe ernstige inbreuk begaan wordt, worden alle punten op de visvergunning geschrapt.
Schorsing en intrekking vergunning bij bepaald aantal punten
Als op grond van artikel 126, tweede lid van Uitvoeringsverordening 404/2011 tijdens een inspectie geconstateerd wordt dat twee of meer ernstige inbreuken zijn begaan, worden door de minister, als bevoegde autoriteit, aan de houder van de visvergunning voor elke ernstige inbreuk tot twaalf punten toegewezen. Artikel 129 van de Uitvoeringsverordening bepaalt dat de eerste, tweede, derde en vierde schorsing van de visvergunning automatisch ingaan bij respectievelijk 18, 36, 54 en 72 totaal aantal punten. Bij 90 punten totaal wordt de visvergunning automatisch definitief ingetrokken.
Grietje krijgt twaalf punten en schorsing voor zes maanden
Grietje heeft van de minister voor haar vaartuig een visvergunning en toestemming voor pulsvisserij. Toezichthouders van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit constateren in de nacht van 28 op 29 augustus 2017 dat Grietje de aanwezigheid van binnenkuilen. Een dag later stellen zij een rapport op dat als grondslag dient voor de minister om de toestemming voor pulsvisserij voor zes maanden te schorsen. Naast deze overtreding constateren de toezichthouders dat Grietje bewijsmateriaal wegmaakt en hun werkzaamheden bemoeilijkt. Hiervan wordt een nieuw rapport opgesteld. Op basis hiervan krijgt Grietje van de minister twaalf punten. De toekenning van deze punten heeft geen directe gevolgen voor de visvergunning van Grietje.
Bevoegdheidsgrondslag schorsing pulstoestemming
Artikel 31bis, eerste lid, van Verordening 850/98 noemt een aantal voorwaarden voor toekenning van de pulstoestemming. Lidstaten mogen op grond van artikel 46, eerste lid, onder b, van dezelfde Verordening extra voorwaarden stellen ter beperking van de vangsten via technische maatregelen. In dit artikel staat alleen dat voorwaarden en voorschriften mogen worden opgenomen. Ook in andere onderdelen van het GVB wordt de bevoegdheid tot schorsing niet genoemd. Artikel 53 van de Uitvoeringsregeling Zeevisserij bepaalt dat het verboden is in strijd te handelen met artikel 16 van de Verordening, maar bevat evenmin een bevoegdheid tot schorsing. De Algemene wet bestuursrecht kent geen algemene bevoegdheid voor het schorsen van een begunstigende beschikking zoals de pulstoestemming.
Raad van State: geen wettelijke grondslag schorsing
Niet duidelijk is gemaakt waarin de bevoegdheidsgrondslag voor de schorsing van de pulstoestemming is gelegen. De Afdeling bestuursrecht van de Raad van State concludeert op 13 mei 2020 dat de wettelijke grondslag voor de bevoegdheid om de pulstoestemming te schorsen dus ontbreekt. De schorsing van de pulstoestemming bestaat niet langer.
Bronnen
https://www.raadvanstate.nl/uitspraken/@121059/201904574-1-a3/#highlight=visserij
https://nos.nl/video/2272630-wat-is-pulsvissen.html
https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:343:0001:0050:NL:PDF
https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:112:0001:0153:NL:PDF
Babsrecht 